အာဟာရဓါတ္ႏွင့္ႏို႔ရည္အေၾကာင္း

ႏို႔ဆိုရင္ လူအမ်ားစု သိၾကၿပီးတဲ့အရာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ကတည္းက အာ ဟာ ရဓါတ္ၿပည့္၀ေအာင္ မိခင္ႏုိ႔ရည္ကို စို႔ခဲ့ၾကရတယ္ ။ အသက္အရြယ္ၾကီးလာတဲ့အခါမွာလည္း အာဟာရ အလို႕ ငွာ ႏြားႏို႔ ဆိတ္ႏို႔ စသၿဖင့္ အမ်ိဳးအမ်ိဳးေသာက္သံုးေနၾကဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏို႔ရည္ရဲ႕အေၾကာင္းကို အေသး စိတ္ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ ။

ႏို႔ရည္ဟာ Mammals လို႔ေခၚတဲ့ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြရဲ႕ mammany glands ေခၚ ႏို႔ ရည္ထြက္ေသာ ဂလင္းမွ ရရွိတဲ့ အၿဖဴေရာင္အရည္ေတြၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူအပါအ၀င္ ငယ္ရြယ္တဲ့ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြအတြက္ အစားအ စာေတြကို မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ေသးခင္မွာ ႏို႔ဟာ မူရင္းပင္မ အာဟာ ရ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ပထမဆံုးထြက္တဲ့ ႏို႔ရည္ၾကည္ကို clolostrum လို႔ေခၚၿပီး အဲဒီ ႏို႔ဦးရည္ၾကည္မွာ မိခင္ရဲ႕ antibodies (ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားကိုတိုက္ထုတ္ႏိုင္ေသာ အရာ) ေတြ ကို ကေလးငယ္ေတြဆီ သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္ ။ ႏို႔ဦးရည္ဟာ ကေလး ငယ္ကို ေရာဂါ မ်ိဳးစံုကူး စက္ၿခင္းမွ လည္း ကာကြယ္တားဆီးေပးပါတယ္ ။ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြ ရဲ႕မ်ိဳးစိတ္အမ်ိဳးအမ်ိဳး ကြာၿခားခ်က္ရယ္ တၿခား အေၾကာင္း အခ်က္မ်ားစြာေၾကာင့္ ႏို႔ရည္ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ အဆီ ၊ ပရိုတိန္းနဲ႔ ကယ္စီယမ္ စတာေတြ ရဲ႕ ပါ၀င္မႈ ပမာဏကလည္း ကြာၿခားေလ့ရွိပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာဆိုရင္ PH 6.4 ကေနၿပီး 6.8 အတြင္းပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အက္ဆစ္ဓါတ္ဖက္ကိုေရာက္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ ။ႏို႔ရည္ေသာက္သံုးၿခင္းႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ ငယ္ရြယ္တဲ့ သူေတြအတြက္မိခင္မွတဆင့္ အာဟာ ရၿပည့္၀တဲ့ႏို႔ ရည္ေသာက္သံုးၿခင္းနဲ႔ တၿခား သတၱ၀ါေတြကေနရတဲ့ ႏို႔ေတြကို လူအသက္ရြယ္မ်ိဳးစံုအတြက္ အထူးထုတ္ လုပ္ထား တဲ့ ႏို႔ ထုတ္ကုန္ေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါ အမ်ားစုမွာေတာ့ ႏို႔ကို ႏို႔ခ်ိဳတိုက္ေကၽြးၿခင္းမွတဆင့္ ကေလးေတြ ကို အာဟာရေပးပါတယ္ ။ ပထမတစ္မ်ိဳးက တိုက္ရိုက္ တိုက္ေကၽြးၿခင္းၿဖစ္ၿပီး ဒုတိယတစ္ မ်ိဳးကေတာ့ႏို႔ကို ညွစ္ထုတ္ၿပီးမွ ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ေကၽြးၿခင္း ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ ႏိုင္ ငံေတြ မွာဆို ရင္ ေရေၿမသဘာ၀အရေရာ ယခုအခ်ိန္ထိ မိခင္ေတြဟာ ကေလး အသက္ ၇ ႏွစ္အရြယ္ထိ မိခင္ႏို႔ကို တိုက္ေကၽြးေန ၾကဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အေနာက္တိုင္းႏုိင္ငံေတြမွာ လူေတြဟာ ကေလးအရြယ္ေက်ာ္လြန္ၿပီးလည္းပဲ တၿခား သတၱ ၀ါေတြ ( ႏြား ၊ ဆိတ္ ၊ သိုး ) က ရတဲ့ႏို႔ေတြကို ေသာက္သံုးေနၾကဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ကို စားေသာက္ ကုန္အၿဖစ္ ကရင္မ္ ၊ ေထာပတ္ ၊ ဒိန္ခ်ဥ္ ၊ ေရခဲမုန္႔ စသၿဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ထည့္သြင္းေၿပာင္း လဲၿပဳလုပ္ လာၾကၿပီၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အရသာလည္းပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ သယ္ေဆာင္ရလည္းလြယ္ကူတဲ့ cheese ကို ထုတ္လုပ္လာၾကပါတယ္ ။ ယခုေနာက္ပိုင္း စက္ရံုေတြကေတာ့ ႏို႔ကိုအသံုးၿပဳၿပီး casein , whey ပရိုတိန္း ၊ လက္က်ဴလို႔စ္ ၊ condensed milk နဲ႔ ႏွို႔မႈန္႔ေတြအထိပါထုတ္လုပ္လာၾကၿပီး အစားအေသာက္ေတြကို ဆဲြေဆာင္ဖို႔ အေနနဲ႔ပါ သံုးစြဲလာၾကပါတယ္ ။

ေမြးကင္းစကေလးငယ္ေတြမွာ တခါတရံ လတ္ဆတ္တဲ့ ဆိတ္ႏို႔ရည္ကိုလည္းတိုက္ေကၽြးေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ လည္းလက္ေတြ႔မွာေတာ့ အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္ ။ ကေလးငယ္ေတြမွာ အလက္ထရိုလိုက္ မညီမွ်ၿခင္း ( electrolyte imbalances ) , metabolic acidosis , ေသြးအားနည္းေရာဂါတစ္မ်ိဳး ( megaloblastic anaemia ) နဲ႔ အလာ့ဂ်စ္ေတြ ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူေတြမွာ ႏို႔ရည္နဲ႔မတည့္တဲ့ lactose intolerance လို႔ေခၚတဲ့ အေၿခအေနတစ္ရပ္ကို 5% ေလာက္မွာေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ အာဖရိကနဲ႔ အာရွမွာ အၿဖစ္မ်ား ပါတယ္ ။ လက္တို႔စ္ lactose ဟာ ႏို႔ ၊ forsythia ပန္းနဲ႔ အပူပိုင္းေဒ သ ေစး ပ်စ္ေသာအေစး ထြက္တဲ့ခ်ဳံတစ္မ်ိဳး မွာပဲ ေတြ႔ရတဲ့ သၾကားတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ပါတယ္ ။ Lactose ကို ေခ်ဖ်က္ ဖို႔အတြက္ lactase လို႔ေခၚတဲ့ သၾကားတစ္မ်ိဳးလိုအပ္ပါတယ္ ။ ေမြးၿပီးတဲ့အခါ small intestine လို႔ေခၚတဲ့ အူေသးထဲမွာ lactase အင္ဇိုင္း ဟာ အၿမင့္ဆံုးကို ေရာက္ရွိလာပါတယ္ ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ႏို႔ကို ပံုမွန္ မေသာက္သံုးတဲ့အခါမွာ lactase အင္ ဇိုင္းေတြဟာ တၿဖည္းၿဖည္းေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္ ။ အၿခားတစ္ဖက္မွာ လည္း မိခင္ႏို႔မ တိုက္ေကၽြး တဲ့ လူေတြဟာ ႏြားႏို႔ အၿပင္တၿခား သိုး ၊ ဆိတ္ ၊ တိဗက္ႏြား ၊ ေရၿမင္း ၊ ၿမင္း ၊ တန္ၿဒာေဒသ သမင္နဲ႔ ကုလား အုတ္စတဲ့သတၱ၀ါေတြက ႏို႔ကို တို္က္ေကၽြးတာကို ေတြ႔ရွိရပါတယ္ ။ ကၽြဲႏို႔နဲ႔ ကၽြဲရိုင္းေတြရရွိတဲ့ႏို႔ကို ကမၻာေပၚ မွာအမ်ားဆံုးတိုက္ေကၽြးတဲ့ ႏုိင္ငံကေတာ့ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဒါကေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ႏြားႏို႔နဲ႔ ႏြားႏို႔ ထုတ္ကုန္ေတြကို အမ်ားဆံုးသံုးစြဲတဲ့ ႏုိင္ငံ ဆယ္ႏိုင္ငံပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

Top ten per capita cow's milk and cow's milk products consumers in 2006

Country Milk (liters) Cheese (kg) Butter (kg)Finland 183.9 19.1 5.3Sweden 145.5 18.5 1.0Ireland 129.8 10.5 2.9Netherlands 122.9 20.4 3.3Norway 116.7 16.0 4.3Spain 119.1 9.6 1.0Switzerland 112.5 22.2 5.6United Kingdom 111.2 12.2 3.7Australia 106.3 11.7 3.7Canada 94.7 12.2 3.3

ႏို႔ရည္ထုတ္တဲ့ mammary gland ဟာ apocrine အေရၿပား ကလမ္း(န္) ေတြကေန ၿဖစ္ေပၚလာပါတယ္ ။ Mammary gland ေတြရဲ႕ အဓိကတာ၀န္ကေတာ့ lactation ဆိုတဲ႔ ႏို႔ရည္ထုတ္လုပ္ဖို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏို႔ရည္ရဲ႕ မူရင္းဂုဏ္ သတၱိဟာ အာဟာ ရဓါတ္လံုေလာက္ၿပည့္၀စြာေပးဖို႔အၿပင္ ကိုယ္ခံအား စနစ္ၿမင့္ တက္ေစၿပီး ေရာ ဂါပိုး မႊားေတြကို ကာကြယ္တိုက္ထုတ္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ ေန႔စဥ္ေသာက္ သံုးေလ့ရွိ တဲ့ ႏြားႏို႔ ၁၀၀ ဂရမ္မွာေတာ့ ေအာက္ပါ အတိုင္းအခ်ိဳးအဆမ်ားပါ၀င္ပါတယ္ ။

အာဟာ ရတန္ဖိုး = ၃.၅ ေအာင္စအင္နာဂ်ီ = 60 kcal 250 kJကာဘိုဟိုက္ဒရိတ္ = ၅.၂ ဂရမ္သၾကား = ၅.၂ ဂရမ္လက္က်ဴလို႔စ္ = ၅.၂ ဂရမ္အဆီ = ၃.၂၅ ဂရမ္- saturated = 1.9 g- monounsaturated = 0.8 g- polyunsaturated = 0.2 gပရိုတိန္း = 3.2 gေရ = 88 gVitamin A = 28 μg 3%Thiamin (Vit. B1) = 0.04 mg 3%Riboflavin (Vit. B2) = 0.18 mg 12%Vitamin B12 = 0.44 μg 18%Vitamin D = 40 IU 20%Calcium = 113 mg 11%Magnesium =10 mg 3%Potassium = 143 mg 3% စသည္တို႔ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါဟာ ႏြားႏို႔ ၁၀၀ ဂရမ္မွာပါ၀င္တဲ ့အာဟာ တန္ဖိုးေတြၿဖစ္ ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ တစ္ခြက္မွာ ၁၂၅ ကီလိုရီပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္သင္ဟာ တစ္ေန႔ကို ႏြားႏို႔ ႏွစ္ခြက္ေသာက္ရင္ ၂၅၀ ကီလိုရီရရွိၿပီးတစ္ပတ္မွာ ၁၇၅၀ ကီလိုရီရရွိမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အဆီ တစ္ေပါင္မွာ ၃၅၀၀ ကီလိုရီ ပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏြားႏို႔ ၂ ခြက္ေန႔စဥ္ေသာက္ရင္ တစ္ပတ္မွာ ေပါင္၀က္စီ တိုးတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္ ။ ကဲဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ႏြားႏို႔နဲ႔လူႏို႔ရဲ႕ကြာၿခားခ်က္အေၾကာင္းေလးလည္းေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ ။

တကယ္ေတာ့ မိခင္ႏို႔ရည္နဲ႔ ႏြားႏို႔ ရည္မွာ ကြာၿခားခ်က္မ်ားစြာရွိပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ကို ကေလးငယ္ ၁၁ လမွ သည္ ၁ ႏွစ္ အထိ ကေလး ငယ္ေတြကို တိုက္ေကၽြးခြင့္မရွိပါဘူး ။ ဒီထက္အသက္ၾကီးလာရင္လည္း ဆရာ၀န္ညႊန္နဲ႔ တိုင္ပင္ ဖို႔ လို ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ဟာ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ အစာအိမ္အစာေခ်ဖ်က္မႈစနစ္ကို ပိုမို ခက္ခဲေစၿပီး အာဟာ ရတန္ဖိုး မွာလည္း မိခင္ႏို႔နဲ႔မတူညီပါဘူး ။

၁ ။ Antibodies

မိခင္ႏို႔ရည္မွထြက္ရွိတဲ့ သဘာ၀ ပိုးမႊားကာကြယ္ေပးေသာ အရာ antibodies ေတြဟာကေလးငယ္ေတြကို ကိုယ္ခံအားတက္ေစၿပီးက်န္းမာသန္စြမ္းေစပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ ဗိုင္းရပ္နဲ႔တၿခားဘက္တီး ရီးယား ေတြကိုလည္း ကာကြယ္ တိုက္ထုတ္ေပးပါတယ္ ။ သင့္ကေလးဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ သို႔မဟုတ္ ဘတ္တီးရီးယားေၾကာင့္ ဖ်ားနာေနၿပီ ဆိုရင္မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ဒီ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ antibodies ေတြေပၚထြက္လာၿပီး ဗိုင္းရပ္ေတြ ဘတ္တီးရီး ယားေတြကို တိုက္ထုတ္ေပးပါတယ္ ။ Formula ကေတာ့ရိုးရွင္းပါတယ္ ။ တိုက္ႏိုင္သေလာက္ တိုက္ပါ အခ်ိန္တိုင္းတိုက္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး သဘာ၀ Antibodies ေတြ မပါရွိပါဘူး ။ ထုတ္လည္းမ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ပါဘူး ။

၂ ။ Water

မိခင္ႏို႔ရည္မွာလံုေလာက္တဲ့ ေရပါ၀င္ၿပီး ကေလးငယ္ကို ေရဆာၿခင္းမွ ကင္းေ၀းေစဆပါတယ္ ။ ကေလးငယ္လို အပ္သေလာက္လဲ မိခင္ႏုိ႔ရည္က ခ်ိန္ညွိေပးပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာပါ၀င္ တဲ့ေရပမာဏဟာ ကေလးငယ္လိုအပ္ သေလာက္ ခ်ိန္ညွိမေပးႏုိင္ပါဘူး ။

၃ ။ Fat

မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ႏြားႏို႔ထက္ အဆီမ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ကေလးငယ္ကလည္းပိုမိုစုပ္ယူႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါဟာ ဘာလို႔ ႏို႔စို႔ ကေလးငယ္ေတြဟာ ႏို႔ဘူးတိုက္တဲ့ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ မစင္ stool ကြာရသလဲ ဆိုတဲ့အေၿဖ တစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ထဲမွာပါ၀င္တဲ့အဆီကိုေတာ့ ကေလးငယ္က လြယ္ကူစြာ စုပ္ယူႏိုင္ၿခင္းမ ရွိပါဘူး။

၄ ။ Protein

မိခင္ႏို႔ရည္မွ ပရိုတိန္းဓါတ္ဟာ ကေလးငယ္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကိုၾကီးထြားေစၿပီး ႏြားႏို႔မွ ပရိုတိန္းကေတာ့ မိခင္ႏို႔မွာ ပါတဲ့ပရိုတိန္းထက္ ၂ ဆေလာက္ပိုမ်ားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေက်ဖ်က္မႈနည္းပါတယ္ ။

၅ ။ Carbohydrates

မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ႏြားႏို႔ထက္ ကာဘိုဟိုက္ဒရိတ္မ်ား စြာပါ၀င္ပါတယ္ ။ စြမ္းအင္ အင္နာဂ်ီထုတ္ ဖို႔အတြက္ အေကာင္း ဆံုး ပင္ရင္းတစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါတယ္ ။

၆ ။ Vitamins and minerals

အကယ္၍ မိခင္ကသာ သင့္တဲ့မွ်တ ၊ ၿပည့္စံုလံုေလာက္တဲ့အာဟာ ရၿပည့္၀တဲ့အစားစာကို စားေသာက္ေန မယ္ဆိုရင္ ကေလးငယ္အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓါတ္ေတြကို ကေလးငယ္ ၆ လအ၇ြယ္ထိ မိခင္ႏို႔ရည္ ကေနတဆင့္ ရရွိႏုိင္မွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာေတာ့ မိခင္ႏို႔ထက္ ပါ၀င္မႈနည္းၿပီး ကေလးငယ္ေတြ အတြက္ မွန္ကန္သင့္ေတာ္တဲ့ ပမာဏမဟုတ္ပါဘူး ။

၇ ။ Taste

အရသာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း မိခင္စားေသာက္တဲ့ အစားအေသာက္ေပၚ မူတည္ၿပီး ႏို႔ရည္ရဲ႕ အရ သာဟာ ေၿပာင္း လဲေနမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ Formula လို႔ေခၚတဲ့ မိခင္အစားထိုးႏို႔မႈန္႔ေတြမွာ မိခင္ႏို႔မွာ မပါ၀င္တဲ့ DHA လိုမ်ိဳးၿဒပ္ေပါင္းေတြကို ထပ္မံၿဖည့္စြက္ထားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း Formula ဟာ မိခင္ႏို႔မ ရရွိမွပဲ အစားထိုးဖို႔အတြက္ သံုးစြဲသင့္ပါတယ္ ။

Ref : http://en.wikipedia.org/wiki/Milkhttp://answers.yahoo.com/question/index?qid=20080713073709AA9PUGkhttp://www.thenewparentsguide.com/breastfeeding-diff-breast-cow-milk.htm